« Mưa Paris giọt buồn rơi thánh thót,
Cơn mây chiều giăng nỗi nhớ quê hương,
Thu đến sớm lá hôm qua vàng vọt,
Gió nửa khuya rụng nhiều chiếc bên đường !»


LỜI TIỄN BIỆT

Tuần vừa qua nhạc sĩ Quách Vĩnh Thiện tung trên mạng giới thirệu một số nhạc phẩm cũ, trong đó có bài thơ tôi viết đã lâu, được anh phổ nhạc từ năm 2008. Giai điệu buồn hợp với chất giọng hay của người ca sĩ đã dẫn người nghe vào một cõi buồn !
«Thu đến sớm lá hôm qua vàng vọt,
Gió nửa khuya rụng nhiều chiếc bên đường ! »
Bài thơ diễn tả tâm trạng của người tuổi xế chiều ngồi nhớ quê hương, nhưng đoạn này tôi viết để tưởng nhớ vài người bạn văn nghệ gĩa từ cõi đời ra đi !
Hôm nay cũng vào thu, Trời Paris mưa lê thê làm buồn bã màu không gian ! Nhưng buồn hơn tôi vừa mất hai người bạn ở hai phương trời cùng rủ nhau bỏ chốn gian trần, bằng hữu mà đi ! Ở Paris là Phan Gia Ân, nhà đấu tranh cho Tự Do, Nhân Quyền VN, và ở Mỹ là Ngục sĩ Nguyễn Chí Thiện. Hai người này đã từng gặp nhau nhiều lần ở Paris vì cùng chung lý tưởng, mục đích, đó là tranh đấu cho Tự Do Dân Chủ quê hương.
Anh Phan Gia Ân là cựu quân nhân, một thuyền nhân, tị nạn ở Pháp vào những năm đầu sau 75. Anh cùng gia đình mang theo một tài sản khá lớn khi đến Paris. Ngay thuở đầu, anh đã mua được một nhà hàng làm nơi tụ điểm chiêu hiền, đãi các chiến hữu và bằng hữu văn nghệ. Anh đã xuất tiền tài trợ cho nhiều cuộc biểu tình, hội thảo chống cộng…Đi khắp nơi để vận động Tự Do Dân Chủ cho VN, và cứ thế nhiều năm, thời gian đồng hành với số tài sản mang theo tất cả đã bỏ anh mà đi ! Ông Trời quá cao nên chẳng thấy được kẻ có lòng ! Tuổi già sức yếu, lại mắc thêm chứng bệnh hiểm nghèo nhưng trên môi anh vẫn cười nói những câu chuyện bông đùa cho đời vui hơn. Anh quen rất nhiều anh chị em trong giới văn nghệ sĩ ; nhiều nhất là ở Mỹ. Mặc dù bị bệnh, anh vẫn xuống đường, vẫn hội thảo và vẫn lạc quan tin tưởng rồi mai đây quê hương sẽ thật sự được Tự Do. Hôm nay tôi viết đôi dòng tiễn anh. Cầu chúc hương hồn anh sớm trở về nước Chúa, nơi ấy sẽ thật sự an lạc vĩnh cửu đời đời.

MỘT NHÀ THƠ LẮM ĐỌA ĐÀY !

Tôi định viết về Ngục sĩ Nguyễn Chí Thiện từ lâu nhưng trong giới văn nghệ có một số người là bạn thân của tôi, họ có nhận xét trái ngược nhau về Nguyễn Chí Thiện, tôi rất phân vân chẳng biết theo ý nào ?! Tôi đành chọn một thái độ im lặng để đừng mất thêm nhau. Hôm nay được anh Bùi Mạnh Hùng cho biết tin anh Nguyễn Chí Thiện qua đời, lòng tôi thấy buồn vì cảm thấy cuộc đời quá ngắn ngủi, bằng hữu cũng lần lượt theo nhau mà đi và cũng chẳng mang theo được gì ! Tôi muốn làm đôi vần thơ nhưng ý cứ miên man về những kỷ niệm bằng hữu mất còn ! :
«Vào năm 1992 trong một phiên họp với các hội đoàn người Việt Tự Do ở Paris, tôi đề nghị nên làm một thỉnh nguyện thư yêu cầu chính phủ Pháp can thiệp đòi nhà cầm quyền VN trả tự do cho nhà thơ Nguyễn Chí Thiện, vì ông bị cầm tù quá lâu. Vào năm 1993 có một gia đình người Việt tị nạn định cư ở Đan Mạch nhưng qua Paris dương biểu ngữ và ngồi tuyệt thực chống nhà nước VN đòi thả hết các tù nhân. Vì không có giấy phép được biểu tình nên gia đình,  hai vợ chồng và một cháu nhỏ  còn ẵm bị cảnh sát Pháp đuổi, họ sợ cháu bé bị nhiễm lạnh khi chiều xuống và đòi bắt cặp vợ chồng nếu không chịu giải tán. Gia đình người tị nạn này rất quyết liệt, chống trả lại cảnh sát và không chịu rời chỗ. Nếu không có cháu nhỏ chắc chắn cảnh sát đã bắt hai người lên xe. Sự việc càng lúc càng trầm trọng đã gây chú ý đến những khách bộ hành và đi đường. Có người phôn cho chúng tôi nhờ đến giúp đỡ cặp vợ chồng này. Chúng tôi đã đến và được biết sự tình, chúng tôi giải thích về luật lệ xứ Pháp và thuyết phục đưa anh chị tạm về khách sạn và chờ phương tiện trở về Đan Mạch, đợi khi nào các hội đoàn người việt tự do ở Paris có tổ chức biểu tình ; chúng tôi sẽ thông báo để anh chị có thể sang biểu tình hợp pháp. Trong lúc chuyện trò, tôi được người chồng cho biết : Anh tên là Hùng, nổi tiếng ở trại cấm Hồng Kông vì tranh đấu cho nhân quyền nên được tặng mỹ danh : Hùng Nhân Quyền. Anh tâm sự : « Ngày trước anh là đầu gấu, ra tù vào khám như cơm bữa, trong thời gian nhốt ở Hỏa Lò chung với nhà thơ Nguyễn Chí Thiện, và nhờ sự chỉ dẫn và khuyên răn anh đã bỏ con đường du đãng để làm một công việc cao đẹp hơn là tranh đấu cho quyền con người, vì dưới chế độ CS có biết bao thân phận con người bị áp bức, nhân phẩn bị chà đạp ! » Sau khi trở về Đan Mạch thỉnh thoảng anh vẫn phôn thăm tôi, nhưng khoảng 8 năm nay bỗng không còn tin tức.
Năm 1995 ngục sĩ được trả tự do, sau khi đến Mỹ hai tuần anh qua Paris theo lời mời của các hội đoàn Paris do qũy Ngàn Quan tổ chức mà người trách nhiện là BS Trần Phước Tho. Hôm đó tôi được mời tham dự, tôi cùng một số bạn ngồi ở quán cafê Choisy để cùng đi. Trong quán cafê đầy khói thuốc, tôi chịu không nổi nên ra ngoài hít thở không khí, tình cờ xe hơi của LS Trần Tam Nại chở GS Lại Thế Hùng và một người  trông dáng gầy gò như đang bệnh. Bước xuống xe, anh Lại Thế Hùng giới thiẹu ngay với tôi nhà thơ Nguyễn Chí Thiện, thế là chúng tôi đứng ngoài trao đổi một số chuyện, trong câu chuyện tôi bỗng nhớ đến Hùng nhân quyền, tôi hỏi anh Nguyễn Chí Thiện có biết anh Hùng không ? Anh mừng rỡ trả lời : «Hùng đầu gấu…anh biết Hùng đầu gấu.. giờ anh ấy ở đâu ?»
Anh nói cả tên họ anh Hùng. Tôi bỗng cảm thấy vui vì câu chuyện tình cờ vài năm trước với Hùng nhân quyền nay tôi gặp Nguyễn Chí Thiện bằng xương bằng thịt. Trước khi lên xe để đi nghe buổi nói chuyện, tôi có nói với Nguyễn Chí Thiện một câu :
«  Anh nên giữ gìn sức khỏe, con đường đấu tranh còn dài, ở hải ngoại này rất phức tạp. hôm nay anh đến các anh em Paris rất vui và long trọng đón tiếp anh, nhưng sau này dù có thế nào, thì tôi vẫn ngưỡng mộ anh vì anh đã bị tù 27 năm, mất cả tuổi trẻ, gần hết nửa cuộc đời ! Tôi cũng đã từng bị bầm dập trong tù nên rất hiểu người tù.»
Một lần Ngục sĩ Nguyễn Chí Thiện nói chuyện với công chúng Paris tại hội trường Maubert –Mutualité. Anh kể : « Hồi anh còn trẻ, ở Hải Phòng có lần anh gặp nhà thơ Xuân Diệu trong một buổi họp đến tuyên truyền, hết lời ca tụng đường lối Bác và Đảng. Sau buổi nói chuyện Nguyễn Chí Thiện xin gặp riêng và hỏi Xuân Diệu : «Anh nói nhờ Bác Đảng ta mới có miếng cơm mà ăn, manh áo mà mặc ; vậy thì trước khi có Đảng anh cởi truồng hả ?»
Xuân Diệu : «  Xuỵt..xuỵt, nói khẽ chứ ! Tao nói phét để kiếm ăn đó mà.»
Một lần khác vài năm sau, tôi tham dự một buổi nói chuyện trong quốc hội Pháp, anh Nguyễn Chí Thiện là một trong những diễn giả. Hôm đó anh nói tiếng Pháp, không văn hoa nhưng trôi chảy bằng chất giọng rất nặng Bắc.
Năm 2000 Hội Y Sĩ VN TD tổ chức đại hội các y sĩ VN ở hải ngoại về Paris ở khách sạn Sofitel rất sang trọng. Anh Nguyễn Chí Thiện và tôi không phải y sĩ nhưng được mời vào ban tổ chức.Hôm đó anh Thiện tặng tôi cuốn thơ : Fleurs De L’ Enfer do nhà xuất bản Institut De L’Asie Du Sud-Est, dịch giả : Nguyễn Ngọc Qùy và Dominique Delaunay. Hôm đó anh cũng được mời thuyết trình, bài nói chuyện của anh vững vàng lập trường, dứt khoát tư tưởng được mọi người nhiều lần vỗ tay tán thưởng.
Lần cuối tôi gặp anh trong buổi vinh danh nữ chiến sĩ Nguyễn Thị Ngọc Hạnh, do chiến hữu Nguyễn Tạ Quang từ Mỹ sang và một số hội đoàn ở Paris tổ chức. Tôi và anh Thiện là khách ; và được mời phát biểu. Anh qua Paris lần đó để lấy thêm một số sách. Và chúng tôi được Ông bà DS Đặng Quốc Cơ mời ăn tối, gồm : Ô.B Đặng Quốc Cơ, Ô.B GS Hoàng Cơ Lân, Ô.B BS Nguyễn Ngọc Qùy, Bà Nguyễn Qúy Toàn, nhà thơ Nguyễn Chí Thiện và tôi. Bữa ăn kéo dài khá lâu, chỉ có chúng tôi nói chuyện nhiều, còn anh Nguyễn Chí Thiện rất ít nói, thỉnh thoảng mới thêm vào câu chuyện, ngoại trừ trả lời những câu chúng tôi hỏi.
Qua một số lần tiếp xúc tôi thấy anh Thiện bản tánh hiền hòa, ít nói chuyện gẫu, nhưng lại say nói trong những lần thuyết trình hay hội thảo. Với bản tính ít nói và khuôn mặt khắc khổ trông có vẻ lầm lì khiến anh dễ bị ngộ nhận là lạnh lùng.
Hôm nay anh nằm xuôi tay bên phương trời Mỹ, ngừng cuộc rong chơi trên cõi đời, bỏ hẳn cuôc hành trình đi tìm tự do cho quê, dù rằng nơi ấy vẫn còn đọa đày, bất công ! Cánh của tù vẫn rộng mở để đón những người yêu quê hương, không nhường đất cho ngoại bang, và khóa chặt của lại để nhốt những nhà tranh đấu đòi tự do !
Cầu chúc linh hồn anh sớm về cõi vĩnh hằng hưởng An Lạc đời đời.
Paris 03 09 2012

__._,_.___
Recent Activity:
************************