Chiến tranh biên giới Việt –
Trung vai trò cố vấn Liên Xô
Tháng Tám 31, 2012 — Lê Mai
tka23 post
Vào ngày thứ ba (20/2/1979)cuộc chiến biên giới Việt – Trung, một đoàn cố vấn quân sự cao cấp của LX do Đại tướng
Obaturov dẫn đầu đã đến Hà Nội. Sau khi tìm hiểu tình hình và nghiên
cứu chiến trường, họ kết luận lực lượng VN thiếu sự điều động và không
đủ sức ngăn cản bước tiến của quân TC.
Họ đề nghị các nhà lãnh đạo VN cấp
tốc điều động các sư đoàn chủ lực từ Cambodia về, đồng thời họ cũng yêu
cầu Moscova viện trợ quân sự khẩn cấp cho VN.
Ngoài ra, 29 sư đoàn quân LX
với sự hỗ trợ của không quân đã di chuyển đến biên giới Xô – Trung thuộc
khu vực Mãn Châu nhằm kìm chân TC từ phía Nam. Trên biển Đông, 30 tàu chiến LX tiến vào, đề phòng hành động của hạm đội Nam Hải.
Tuy vậy, trên thực tế, không quân và hải quân đều không được VN và TC
sử dụng trong cuộc chiến này. Bộ Tổng tham mưu TC không đồng ý sử dụng
không quân trong khi nhiều chỉ huy chiến trường yêu cầu không yểm . Có
lẽ, do yếu tố LX, TC phải hạn chế cả về không gian, thời gian và quy mô
cuộc tấn công.
Các cố vấn LX ra mặt trận, lên tuyến đầu biên giới nơi chiến sự đang diễn ra ác liệt. Mặc dù họ rơi vào trận pháo kích mạnh của quân TC, may mắn không ai bị thương nhưng sáu cố vấn LX đã hy sinh tại Đà Nẵng trong một tai nạn máy bay vào đầu tháng Ba năm đó.
Hiển nhiên, sự có mặt của Đoàn cố vấn quân sự LX là một hành động thực thi Hiệp định hữu nghị và hợp tác giữa VN và LX vừa ký kết trước đó – ngày 3.11.1978.
Đây là một trong những thỏa thuận quan trọng nhất của Hiệp định:
“Trong trường hợp một trong hai bên
bị tấn công, hoặc bị đe dọa tấn công thì hai bên ký hiệp ước sẽ lập tức
trao đổi ý kiến với nhau nhằm loại trừ mối đe dọa đó, và áp dụng những
biện pháp thích đáng có hiệu lực để bảo đảm hòa bình và an ninh của hai
nước”.
Không có gì khó khăn để chúng ta nhận
thấy, thỏa thuận nêu trên chính là một sự “bảo kê” của LX cho VN mà trực
tiếp là đề phòng, ngăn chặn và đánh bại một cuộc tấn công bất ngờ từ TC
đối với VN.
Rõ ràng, không thể có chuyện ngược
lại, vì chắc chắn VN không thể “áp dụng những biện pháp thích đáng” nhằm
loại trừ mối đe dọa đối với LX nếu điều đó xẩy ra.
Sau khi TC hoàn tất việc rút
quân(18/3/1979), các cố vấn quân sự LX vẫn còn ở lại giúp VN lập kế
hoạch phòng thủ biên giới phía Bắc, huấn luyện quân sự và nhiều lĩnh vực
khác. Theo Hiệp định hữu nghị và hợp tác, LX đã viện trợ cho VN nhiều trang bị kỹ thuật , góp phần bảo vệ đất nước.
Thông thường, các cố vấn bao giờ cũng
độc đoán, áp đặt, chỉ muốn người ta phải nghe mình. Cố vấn TC, cố vấn
LX tại VN hay cố vấn VN tại Cambodia đều mang đặc tính đó. Sự khác nhau
là ở vấn đề mức độ.
Về chiến lược phòng thủ của VN, tướng
Obaturov đề nghị là “phòng ngự là chính ”, bố trí lực lượng thành hai
tuyến, mỗi tuyến có ba dải phòng ngự cấp sư đoàn, tiền tuyến phòng ngự
cách biên giới khoảng mười một cây số, ngoài tầm pháo của TC từ bên kia
biên giới bắn sang.
Có lẽ các cố vấn quân sự LX không
quên bài học năm 1941 – thời điểm Đức tấn công LX. Bấy giờ, nhiều khu
vực phòng thủ của quân đội LX nằm khá gần biên giới, được chính Xtalin
phê chuẩn.
Song, Zhukov, 
lúc
này là Tổng tham mưu trưởng cho rằng, những tuyến phòng thủ này do
chiều sâu không lớn lắm, không thể cầm cự lâu dài vì pháo binh Đức có
thể bắn vào khắp trận địa LX. Vì thế, cần phải xây dựng trận địa phòng
thủ lùi sâu hơn nữa. Tiếc rằng, quan điểm đúng đắn của Zhukov đã không
được coi trọng đúng mức. Lịch sử đã ghi nhận, chỉ mấy ngày đầu chiến tranh, LX đã mất hơn 1.200 máy bay.
Trở lại vấn đề phòng thủ biên giới
Việt – Trung. Các tướng lĩnh VN vừa mới ra khỏi mấy cuộc chiến tranh,
luôn kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa kỹ thuật chính quy và
truyền thống chiến tranh nhân dân. Họ muốn bố trí quân đội, tuy vẫn phân
chia tuyến một, tuyến hai nhưng tổ chức phòng thủ các sư đoàn ở các
vùng trọng điểm, ngăn chặn TC trên các trục đường chính từ bên kia biên
giới sang. Xen kẽ giữa các khu vực phòng thủ của các sư đoàn chủ lực là
lực lượng địa phương, dân quân du kích bảo vệ cạnh sườn, đề phòng TQ
đánh bọc hông các khu vực phòng thủ sư đoàn. Phía trước tiền phương
phòng ngự tùy theo địa hình, tổ chức thành các “dải tác
chiến phía trước” bằng lực lượng địa phương, dân quân du kích, giữ các
cao điểm chủ động đánh ngăn chặn, phục kích, đột kích, tiêu hao đối
phương trước khi chúng vào tuyến phòng ngự. Nói chung, VN bố trí lực lượng mạnh giữ vững các khu vực trọng yếu nhưng vẫn dùng lực lượng trừ bị lớn để phản công.
Cho nên, đôi khi giữa các cố vấn LX và
các tướng lĩnh VN xẩy ra tranh cãi gay gắt. Chẳng hạn, việc bố trí 12 sư
đoàn ở dải một biên giới, các cố vấn LX nhiều lần đề nghị mỗi sư đoàn
có một tiểu đoàn thiềt giáp hoặc pháo tự hành, một tiểu đoàn ô tô vận
tải.
Nhưng Tổng tham mưu trưởng 
Lê
Trọng Tấn không đồng ý, ông phân tích nhiều về lợi hại và sau đó cương
quyết đề nghị để số xe tăng, ô tô đó làm lực lượng trừ bị. Tướng
Obaturov nói một cách giận dữ: “Nếu các ông không đồng ý bố trí
các tiểu đoàn xe tăng và các tiểu đoàn ô tô cho các sư đoàn dải một biên
giới thì tôi không có lý do gì đề nghị Bộ Tổng tham mưu LX viện trợ
thêm xe tăng và ô tô cho các ông…”. Thế là, để có thể nhận được
viện trợ về xe tăng và ô tô
của LX, Lê Trọng Tấn đành đồng ý với Obaturov nhưng với chủ ý là sẽ bố
trí cho 12 sư đoàn đó một thời gian, sau đó rút dần về làm lực lượng dự
bị. Tất nhiên, một số tướng VN cho rằng như vậy là VN chịu sự áp đặt
của cố vấn LX. Bố trí xe tăng và đại bác lên tiền phương phòng ngự như
thế, nếu TC tấn công thì “bị nướng hết”!
Các cố vấn LX đã giúp quân đội VN
nhiều lĩnh vực như lập kế hoạch viện trợ, tổ chức xây dựng lực lượng,
tiếp vận, huấn luyện quân sự… Đặc biệt, từ năm 1979 đến năm
1985, đã tổ chức hàng chục cuộc tập trận cấp quân đoàn và quân khu, các
cuộc diễn tập cho các lực lượng toàn miền Bắc. Qua các cuộc tập
trận do các cố vấn LX chỉ huy , trình độ tham mưu, chỉ huy của các
tướng lĩnh VN cũng được nâng cao. Tuy vậy, cũng có ý kiến là “học tập
giáo điều, đánh theo cách đánh của LX” là không thích hợp với VN. Có
người nói, “tôi tập thế này nhưng tôi không đánh như thế ”?!
Từ năm 1987, Đoàn cố vấn LX rút dần về nước. Tiếp sau đó là những năm tháng đầy khó khăn đối với nhân dân LX và sự kiện bất ngờ nhất thế kỷ XX đã xẩy ra: LX sụp đổ. Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác giữa VN và LX hết hạn năm 2003 và không được gia hạn. LX đã biến mất.
Các liên minh dựa trên ý thức hệ cũng không thể tồn tại trong thế giới ngày nay. Nước Nga không phải là LX và liệu VN có thể trông chờ gì từ nước Nga, câu hỏi còn bỏ ngỏ.
TỔNG HỢP
__._,_.___
| Reply via web post | Reply to sender | Reply to group | Start a New Topic | Messages in this topic (1) |
No comments:
Post a Comment