Thông điệp của Đại sứ Mỹ ở Little Saigon
Vũ Quí Hạo Nhiên
Tường thuật cho BBC từ Little Saigon
Cập nhật: 22:58 GMT - thứ bảy, 1 tháng 6, 2013
Cuộc họp được tổ chức ở Lê-Jao Center, đại học Coastline Community College ở Little Saigon
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam David Shear vừa họp với cộng đồng Việt Nam hôm thứ Bảy 01/06/2013 ở Little Saigon, Nam California.
Tại đây Đại sứ Shear đã trình bày và trả lời câu hỏi bao quát nhiều
chủ đề, từ quốc phòng tới di trú tới thương mại, nhưng đề tài được quan
tâm nhất vẫn là nhân quyền và tự do tôn giáo - một điều có thể hiển
nhiên, vì chính Đại sứ Shear cũng tuyên bố “nhân quyền có liên kết không
tách rời được” với những lãnh vự khác trong quan hệ
Mỹ–Việt.
Các bài liên quan
Chủ đề liên quan
Một trong những điều mà cả Đại sứ Shear lẫn Dân biểu Alan Lowenthal, một
thành viên Ủy ban Ngoại giao Hạ viện và là người tổ chức buổi họp, đều
nói, là nếu Việt Nam muốn gia nhập Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược
xuyên Thái Bình Dương (TPP), thì Hà Nội phải thực hiện “những tiến bộ
chứng minh được” về nhân quyền.
Trình bày với hình ảnh kèm theo, Đại sứ Shear cho biết bốn mục tiêu
của Hoa Kỳ trong quan hệ với Việt Nam là “quan hệ kinh tế và thương
mại; hợp tác về ngoại giao và an ninh khu vực; giáo dục, y tế, môi
trường; và đối thoại rất nghiêm khắc và rất mạnh mẽ về nhân quyền.”
Biển Đông
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ cũng vừa đưa ra thông điệp về an ninh hàng hải tại Singapore.
Về
an ninh trên Biển Đông, Đại sứ Shear nói “Chúng tôi rất quan ngại về
mức căng thẳng đang gia tăng trên vùng biển Nam Trung Hoa (Biển
Đông). Chúng tôi sẽ cực kỳ quan ngại nếu bất cứ bên nào hiện đang khẳng
định chủ quyền trên biển Nam Trung Hoa lại sử dụng đến vũ lực.”
“Hoa
Kỳ ủng hộ một giải pháp đa phương mạnh mẽ để quản lý vùng biển này,”
ông nói. Trong cuộc họp báo ngắn theo sau buổi gặp gỡ cộng đồng, trả lời
BBC ông nói thêm một lần nữa là Hoa Kỳ muốn các bên liên quan “tìm giải
pháp trong một quá trình cả nhóm.”
“Chúng tôi muốn ASEAN thương thuyết để giúp giải quyết những khác
biết, nhưng nếu không giải quyết được, thì chúng tôi muốn những khác
biệt được khống chế,” ông nói.
"Hoa Kỳ không ủng hộ riêng sự khẳng định chủ quyền của riêng nước nào trên vùng biển này cả"
Đại sứ Hoa Kỳ David Shear
“Tôi nghĩ là Tổng thống Obama cũng sẽ nói như vậy với Chủ tịch Tập Cận Bình khi hai người gặp nhau tại California vào tuần tới.”
Hoa Kỳ ủng hộ bản Tuyên bố Ứng xử biển Đông năm 2002, và ủng hộ các bên thỏa thuận một bộ Quy tắc Ứng xử mới.
Tuy nhiên, ông nói thêm, “Hoa Kỳ không ủng
hộ riêng sự khẳng định chủ quyền của riêng nước nào trên vùng biển này cả.”
Biển
Đông là một đường hàng hải chiến lược, và không chỉ có Hoa Kỳ quan tâm,
mà nhiều nước khác cũng hợp tác trong vấn đề này, có Úc, Nhật và Nam
Hàn.
Đại sứ nói ông dùng tên gọi Biển Nam Trung Hoa vì đó là tên chính
thức của chính phủ Hoa Kỳ, nhưng ông thông cảm với một số cử tọa trong
cộng đồng muốn ông dùng tên Biển Đông hay biển Đông Nam Á. “Chuyện đặt
một tên rất là khó, mà không phải chỉ ở Việt Nam,” ông nói. “Các đồng
nghiệp Hàn Quốc luôn luôn muốn chúng tôi ngừng dùng tên gọi 'biển Nhật
Bản' mà họ muốn chúng tôi
dùng tên 'Biển Đông."
Chọn Mỹ hay TQ?
"Có những người giáo điều ý thức hệ và lo ngại về những biến đổi về xã hội và chính trị nếu bang giao quá mật thiết với Hoa Kỳ"
Trong buổi gặp gỡ cộng đồng,
có một vị trong cử tọa hỏi về cách đảm bảo thăng bằng của giới lãnh đạo
Việt Nam giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Ông gọi đó là đi một đường mỏng manh
("a delicate line"), và Đại sứ David Shear trả lời:
"Ý kiến của giới lãnh đạo Việt Nam về Hoa Kỳ rất là phức tạp. Có
những người từng tham chiến trong chiến tranh, và họ chưa hoàn toàn
thân thiện với Hoa Kỳ. Có những người giáo điều ý thức hệ và lo ngại về
những biến đổi về xã hội và chính trị nếu bang giao quá mật thiết với
Hoa Kỳ.
"Có những người muốn cải tổ kinh tế và họ cho Hoa Kỳ là nước tốt
nhất có thể giúp Việt Nam trong cải tổ kinh tế. Lại có người muốn thân
thiện với Hoa Kỳ để làm đối trọng với Trung Quốc. Cho nên, vâng, họ đang
đi một đường rất mong manh, mà phía chúng ta cũng vậy." Đại sứ Hoa Kỳ
nói thêm
TPP gắn liền nhân quyền
"Tôi nói điều này [tiến bộ về nhân quyền] với các viên chức cao cấp của Việt Nam. Tôi nói với Chủ tịch Sang, tôi nói với Thủ tướng Dũng, tôi nói với Tổng bí thư Trọng, tôi nói với Bộ trưởng Ngoại giao Minh."
Trong cuộc họp báo ngắn theo
sau buổi gặp gỡ cộng đồng, Đại sứ Shear trích dẫn một báo cáo kinh tế
của cơ quan nghiên cứu Peter G. Peterson Institute for International
Economics, trong đó Hiệp định TPP được tiên đoán là sẽ gia tăng mức xuất
khẩu của Việt Nam 26%, và gia tăng GDP của Việt Nam
11%.
Tuy nhiên, nhắc lại nhiều lần, ông nói Việt Nam phải có
những “tiến bộ chứng minh được” trong lãnh vực nhân quyền và tự do tôn
giáo nếu muốn gia nhập TPP hay muốn có những bước hợp tác chặt chẽ hơn
về ngoại giao và quốc phòng.
“Tôi nói điều này với các viên chức cao cấp của Việt Nam. Tôi nói
với Chủ tịch Sang, tôi nói với Thủ tướng Dũng, tôi nói với Tổng bí thư
Trọng, tôi nói với Bộ trưởng Ngoại giao Minh. Tôi và các nhân viên ngoại
giao đoàn nói điều này với tất cả các viên chức Việt Nam nào mà chúng
tôi có cơ hội gặp.”
Ông đưa thí dụ những
điều Hoa Kỳ đã đòi hỏi ở Việt Nam: Thả tù chính trị, tăng cường tự do
ngôn luận, tự do hội họp, tăng cường tự do tôn giáo và công nhận thêm
nhiều tổ chức tôn giáo, thông qua Công ước chống Tra tấn của Liên Hiệp
Quốc.
Một số thành tựu mà ông gọi là
“rất khiêm tốn” trong lãnh vực này là việc thả Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân,
thả Luật sư Lê Công Định, và vào tháng Hai, Hà Nội tiếp giám đốc văn
phòng Washington DC của Ân xá Quốc tế.
Tôn giáo & CPC
Đã có những buổi cầu nguyện của cộng đồng công giáo cho ông Đoàn Văn Vươn.
Mặt khác, Hà Nội vẫn còn giới hạn tự do tôn giáo. Ông kể về một chuyến đi Vinh gặp Giám mục Nguyễn Thái Hợp vào tháng Chín 2012.
Chuyến đi dự trù kéo dài hai
ngày trong đó có cuộc gặp Đức cha Hợp. Nhưng khi đến nơi, ông được cho
biết là cuộc gặp sẽ không diễn ra được. Ông đã rút ngắn
chuyến đi, chỉ vào gặp Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An “để nói là
tôi rất thất vọng với việc không được gặp Giám mục Hợp,” và sau đó về
thẳng Hà Nội.
“Tôi cũng chẳng chờ tới chuyến máy bay nữa, tôi lên xe và lái thẳng về.
“Nhân viên ngoại giao chúng tôi
gặp gỡ và giữ liên lạc thường xuyến với các nhân vật các tôn giáo tại
Việt Nam, vì đây là vấn đề quan trọng.”
Khi
một phóng viên so sánh là ở Việt Nam người ta đi nhà thờ, đi chùa rất
tự do, Đại sứ Shear cũng công nhận. “Như khi tôi đến Phát Diệm, người ta
đi lễ Nhà thờ Chính tòa
rất đông,” ông nói.
Tuy
nhiên, ông cho rằng vẫn còn có nhiều rào cản trong việc thờ phượng,
“nhiều cơ sở tôn giáo chưa được công nhận.” Đại sứ Shear kể chuyện đi
gặp hai cộng đoàn tôn giáo tại gia ở Điện Biên, một Tin Lành và một Công
Giáo. “Họ nói với tôi là khi chúng tôi quan tâm tới họ thì chính quyền
địa phương bớt làm khó dễ họ hơn.”
"Họ nói với tôi là khi chúng tôi quan tâm tới họ thì chính quyền địa phương bớt làm khó dễ họ hơn"
Nhưng cũng trong lãnh vực tôn
giáo, nhiều người trong cử tọa lên tiếng muốn Hoa Kỳ đặt Việt Nam vào
lại danh sách CPC, tức danh sách “nước cần quan tâm đặc biệt” vì vi
phạm tự do tôn giáo. CPC là một danh sách thiết lập theo Luật Tự do Tôn
giáo Quốc tế (IFRA).
Trong khi nhiều người đặt vấn đề CPC, Đại
sứ Shear nói Việt Nam nói đạo luật IFRA có những điều khoản rất hẹp và
rất cụ thể để đặt một nước nào đó vào danh sách CPC, và Việt Nam được
đưa ra khỏi CPC năm 2006 vì Mỹ cho rằng mức đàn áp ở Việt Nam “chưa tới
mức của IFRA.”
Tuy nhiên, không lên danh sách CPC “không có nghĩa là tự do tôn
giáo không phải là vấn đề cực kỳ quan trọng.” Ông nói “chúng tôi đặt vấn
đề này ở mức ngoại giao với những nhân
vật lãnh đạo cao cấp nhất.”
Buổi gặp gỡ cộng đồng và họp báo liên tục xoay quanh những vấn đề nhân quyền, tôn giáo và Biển Đông.
Một
đại diện của Ủy Ban Nhân Quyền Việt Nam trao cho Đại sứ Shear bản Báo
cáo Nhân quyền. Một nhà báo đặt vấn đề áp lực Việt Nam cho truyền thông
hải ngoại được phát về Việt Nam. Nhiều người muốn biết vụ gian lận visa ở
Sài Gòn và ảnh hưởng tới việc xét thị thực (“tôi không nghĩ sẽ ảnh
hưởng tới mức độ bác đơn thị thực,” ông trả lời).
Giáo dục, y tế và môi trường
"Chẳng việc gì tôi làm trong lãnh vực nhân quyền có thể ảnh hưởng với Việt Nam nhiều bằng những gì các sinh viên này sẽ thực hiện trong vòng 15 tới 30 năm nữa."
Về giáo dục, Đại sứ Shear nói
hiện có trên 15,000 du học sinh và sinh viên Việt Nam đang học tập tại
Hoa Kỳ, và ông khẳng định “Chẳng việc gì tôi làm trong lãnh vực nhân
quyền có thể ảnh hưởng với Việt Nam nhiều bằng những gì các sinh viên
này sẽ thực hiện trong vòng 15 tới 30 năm nữa.”
Ngược lại, nhiều sinh viên và trí thức Mỹ cũng qua Việt Nam học và
nghiên cứu theo chương trình Fulbright.
Ngoài ra, mỗi năm chương trình Fulbright đưa 20 người qua Việt Nam để
huấn luyện cho thầy cô giáo Việt Nam phương pháp dạy tiếng Anh tốt hơn.
Về
môi trường, Đại sứ Shear cũng cho biết Việt Nam đang lo ngại về ảnh
hưởng của biến đổi khí hậu tới vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
“Sông Cửu Long hiện đang bị tấn công từ hai phía,” ông nói. Một
phía là những đập thủy điện ở thượng nguồn, và một phía là địa cầu đang
bị hâm nóng khiến mực nước biển dâng và đất canh tác bị mặn thêm.
Trong lãnh vực y tế, Đại sứ Shear nhắc đến những phần trợ giúp chống
HIV, chống cúm gia cầm, cũng như những trường lớp, phòng y tế, được tu sửa bằng viện trợ USAID.
Đưa
hình chụp Phó Đại sứ Claire Pierangelo trong một trường tiểu học và
phòng khám nha khoa ở Kontum, ông nói thêm, “Chúng tôi rất quan tâm tới
vùng Tây nguyên và nhân sự ngoại giao đoàn đến thăm vùng đó nhiều lần.”
http://www.youtube.com/watch?v=4tAAmSSzy4U
http://www.youtube.com/watch?v=GnyjWuPHlmg&list=UUzUUt5im_vAsqzLG04q7_iQ&index=2&feature=plcp
http://www.youtube.com/watch?v=ZMTlFn4x7c8
www.nguyenkinhdoanh.com
www.nguyenkinhdoanh.net
No comments:
Post a Comment